Bundan yıllar sonra torunlarınıza şöyle diyeceksiniz:
“Evladım, bir zamanlar bankadan 500.000 TL çekip açıklamaya sadece ‘Diğer’ yazabiliyorduk. Ne günlerdi be!”
Ama o günler geride kalıyor. Çünkü MASAK, yani Mali Suçları Araştırma Kurulu, 1 Ocak 2026 itibariyle finansal işlemlere yepyeni bir disiplin getiriyor. Hazırlanan Genel Tebliğ Taslağı (Sıra No: 30) ile artık para hareketlerinin “neden, nasıl, kimden, kime, ne için” olduğu birer Sherlock Holmes dosyasına dönüşecek.
İzninizle detaylara inelim… ama önce bir çay alın. Çünkü bu yazıyı okurken hem bilgilenip hem “oha bu da mı varmış” diyeceksiniz.
200.000 – 2.000.000 TL arası nakit işlemler için artık “açıklama” şart. Ama öyle “Borç verdim”, “Alacaklıyım” gibi iki kelimeyle geçiştirmek yok. En az 20 karakter olacak ve konkret (somut) açıklama yapacaksınız.
💡 Yanlış örnek: Diğer
✅ Doğru örnek: Taşınmaz satışından doğan alacak ödemesi
Bankadaki görevli artık size “Açıklama ne yazayım?” diye değil, “Bu açıklama kısa olmuş, biraz daha açar mısınız?” diyecek. Tüm Türkiye, adeta “X” karakter sınırına takılmadan açıklama yapmaya alışacak. 2.000.001 – 20.000.000 TL arası nakit işlemler için MASAK diyor ki:
“Buyurun size bir Nakit İşlem Beyan Formu.”
Bu form, öyle “formalite” değil. Paranın nereden geldiğini, nereye gittiğini, kim olduğunuzu, kim olmadığınızı detaylı yazmak zorundasınız. Ve evet, bu formlar incelenecek. Yani artık birilerine “Kanka bana 3 milyon TL yollar mısın, sonra açıklarım” demek hayal. Formu doldurmadan para yok. Banka görevlisi de artık “Lütfen formu eksiksiz dolduralım” diye başınızda bekleyebilir. Eskiden fatura kuyruğunda yaşadığımız acılar, şimdi banka şubelerinde yeniden hortluyor.
20.000.001 TL ve üzeri işlemlerde artık “Ben bu parayı saklı sandıkta biriktirdim” demek yeterli değil. Belge lazım! Satış sözleşmesi, noter onayı, banka dekontu… Hatta gerekirse video ile anlatım!
MASAK: “Para nereden geldi?”
Siz: “Amcam sattı.”
MASAK: “Amca nerede?”
Siz: “Yurtdışında…”
MASAK: “O zaman mail at, beyan alsın.”
En can alıcı madde:
Müşteri gerekli bilgi ve belgeleri sunmazsa, işlem yapılmayacak.
Evet yanlış duymadınız. “İlle de yapacağım!” derseniz, görevli size “Üzgünüm ama işlem yapılamaz” deyip sizi nazikçe şubeden gönderebilir. Artık torbacı gibi para verip kenarda “hallederiz bir şekilde” diyemeyeceğiz. Zira MASAK, “hallederiz” kültürünü tarihe gömmeye hazırlanıyor.
Bu düzenlemenin arkasındaki asıl hedef:
- 🔍 Kayıt dışı işlemleri azaltmak
- 💣 Terör ve kara para finansmanını önlemek
- 🏦 Finansal sistemin güvenliğini güçlendirmek
Özellikle dijitalleşmenin arttığı, POS cihazlarının bakkal rafında satıldığı bu dönemde MASAK diyor ki:
“Herkes ne yaptığını bilecek. Biz de bileceğiz.”
Bu sebeple sadece bankalar değil; ödeme kuruluşları, fintech’ler, elektronik para kuruluşları da sorumluluk üstlenecek. Yani artık şunlara son:
- “O ödeme WhatsApp’tan gelmişti abi.”
- “Ben link yollamıştım, EFT gibi düşün.”
Türkiye piyasası, özellikle döviz kurlarının oynak olduğu, güvenin önemli hale geldiği bu günlerde şeffaflık arıyor. Ancak düzenleme piyasada şöyle karşılandı:
🟢 Olumlu Bakanlar:
- “Vergi kaybı azalır.”
- “Kara para azalır.”
- “İşini düzgün yapanın korkusu yok.”
🔴 Endişeli Olanlar:
- “Herkes detay istemeye başlarsa işlemler yavaşlar.”
- “Müşteri ilişkileri gerilir.”
- “Küçük esnaf anlamaz, işi bilen danışman arar.”
Ne Yapmalı?
📌 İşletmeler:
- Nakit işlemler için iç prosedür belirlemeli
- Personeline MASAK düzenlemesi eğitimi vermeli
- Açıklama metinlerini şimdiden hazırlamalı
📌 Mali Müşavirler:
- Müşterilerine bilgilendirme toplantıları yapmalı
- Nakit akışları ile ilgili formları arşivlemeli
- MASAK rehberlerine hâkim olmalı
📌 Vatandaş:
- “Diğer” yazmaktan vazgeçmeli
- İşlem amacını açıkça ifade etmeli
- Gerekirse belgelerini saklamalı
MASAK’ın bu adımı aslında Türkiye için yeni bir sayfa. Finansal sistemde güven artışı, uluslararası yatırımcıya da pozitif mesaj verir. Ama evet, kabul edelim:
Artık “dayıma gönderdim” devri bitiyor.
Sözün özü:
🎭 “Diğer” demekle değil, “Neden” demekle yükümlü bir döneme giriyoruz. Siz yine de “açıklamanız ne olsun?” diye sorulursa, en az 20 karakterlik, dürüst ve net bir cevap verin. “Ev kira ödemesi 2025 Aralık bakiyesi” gibi mesela. Hem MASAK mutlu olur, hem siz rahat.
Bu arada, 📝 Unutmayın: Bu taslak henüz görüşe açık. MASAK, 18 Ağustos 2025’e kadar görüş ve önerileri bekliyor. E-posta adresi: gorus@masak.gov.tr
Fikrinizi söyleyin. Belki bir cümleniz, binlerce insanın hayatını kolaylaştırır.
