Fatura düzenleme konusunda sıkça sorulan “fatura düzenleme şartları, faturada geriye dönük yedi günlük sürenin hesabı, azami yedi günden fazla geriye dönük düzenlenen faturaya özel usulsüzlük cezası kesilip kesilemeyeceği ve azami yedi günden fazla geriye dönük düzenlenen faturanın hukuken geçerli olup olmadığı” sorusu muhasebe mevzuatı açısından kanundaki gri alanlar nedeniyle cevabı net olmayan bir konu. Ancak sorunun çözümü çok açık.
Vergi Usul Kanunu (VUK), malın teslim tarihinden itibaren yedi gün içinde fatura düzenlenmesini gerektirir. Faturalar, mal teslimi veya hizmet ifasından sonra en fazla yedi gün içinde düzenlenmelidir. Örneğin, malın teslimi veya hizmetin verildiği tarih 01.06.2022 ise, fatura en geç 08.06.2022 tarihinde düzenlenmelidir. Bu durumda herhangi bir usulsüzlük söz konusu olmaz. Ancak, bu yedi günlük süre bir sonraki aya sarkmamalıdır. Örneğin, mal teslimi 25.06.2022’de gerçekleşmişse, fatura en geç 30.06.2022 tarihine kadar düzenlenmelidir.
VUK’nın 231/5. maddesi uyarınca, “Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir.” VUK’nın 18. maddesine göre, bu yedi günlük sürenin başlangıcı olan ilk gün hesaba katılmaz. Süre, mal veya hizmetin tesliminden sonraki gün itibarıyla başlar ve yedinci gün bitiminde sona erer. Bu süre takvim günlerine göre hesaplanır ve resmi tatil günleri de bu hesaba dahildir. Sürenin son günü resmi tatile denk gelirse, takip eden ilk iş günü süreye dahil edilir.
Kağıt faturada yalnızca düzenleme tarihi bulunurken, e-faturada düzenleme tarihi yanı sıra gönderilme ve imzalanma tarihleri de sistem tarafından kayıt edilir. Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren yedi gün içinde düzenlenmelidir. E-faturalar için, düzenleme tarihi GİB sisteminden gönderilme tarihinden önce olabilir ve bu teknik olarak mümkündür. Ancak, VUK’ya göre fatura yedi gün içinde düzenlenmelidir. E-fatura uygulamasında, ilgili birim kod ve fatura numarası bazında tarih ve numara sıralılığı sağlandığında, düzenleme tarihi önceki bir tarih olabilir ve bu fatura GİB üzerinden muhatabına iletilebilir.
Peki azami Yedi Günden Fazla Geriye Dönük Düzenlenen Faturaya Özel Usulsüzlük Cezası Kesilebilir mi?
Yanlış bilinenlerden biri de “faturanın yedi günden fazla süreyle geriye dönük düzenlendiğinde özel usulsüzlük cezası kesileceği” ifadesidir. Bu doğru değildir.
VUK’nın 231. maddesinin (5) bendinde, malın teslimi veya hizmetin ifasından itibaren azami yedi gün içinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı belirtilmiş ancak bu durumda herhangi bir cezai yaptırım öngörülmemiştir. VUK’nın 353. maddesinde de bu faturalara özel usulsüzlük cezası kesileceğine dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Dolayısıyla, yedi günden fazla geriye dönük düzenlenen faturalar için özel usulsüzlük cezası kesilemez. Kesilirse de bu ceza hukuka aykırı olacaktır. Danıştay Vergi Daireleri Kurulu’nun bu yönde kararları da bulunmaktadır (Örneğin, 02.03.2022 tarihli 2020/1199 Esas, 2022/239 Karar No’lu Kararı).
Faturanın Azami Yedi Günden Fazla Süreyle Geriye Dönük Düzenlenmesi Faturayı Geçersiz Kılar mı?
Türk Ticaret Kanunu’na (TTK) göre, kendisine fatura gönderilen muhatap, faturaya sekiz gün içinde itirazda bulunmazsa fatura içeriğini kabul etmiş sayılır (TTK m. 21/2). Bu düzenleme bir kanuni karinedir ve aksi ispat edilebilir. VUK’ya göre faturanın yedi günlük süreden sonra düzenlenmesi durumunda vergi uygulamaları açısından fatura hiç düzenlenmemiş sayılır. Ancak hukuken geçersizlik durumu TTK hükümlerine göre belirlenir. VUK’ya göre, faturanın yedi günlük süreden sonra düzenlenmesi faturayı hukuken geçersiz kılmaz. Muhatap sekiz gün içinde itiraz etmezse, fatura içeriği kabul edilmiş sayılır ve fatura geçerli olur.
Yanlış bilinen bir diğer konu da “faturanın yedi günden fazla geriye dönük düzenlenmesinin faturayı geçersiz kılacağı” ifadesidir. Bu doğru değildir. VUK’da yer alan “düzenlenmemiş sayılır” ifadesi ile “geçersiz sayılır” ifadesi aynı anlama gelmez. Faturanın genel şekil şartlarına uygun olarak düzenlenmesi ve alıcının faturayı TTK’da belirtilen sürelerde kabul etmesi durumunda fatura geçerli olur.
İlgili Danıştay Kararı: Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, Esas No: 2020/1199, Karar No: 2022/239 – Adalet.gen.tr
