Dijital platform çalışanlarına haklarını vermek, adil çalışma koşulları sağlamak ve çalışanların refahını güvence altına almak için önemli bir adımdır. AB ülkeleri, dijital platform ekonomisinde çalışanların sosyal ve ekonomik haklarını güçlendirmek için çeşitli düzenlemeler yapmaktadır. Birçok AB ülkesi, dijital platform çalışanlarını geleneksel çalışanlarla benzer şekilde kabul etmek ve haklarını korumak amacıyla yasal düzenlemeler yapmıştır. Bu düzenlemeler, çalışma saatleri, ücretler, sosyal güvenlik hakları ve iş sağlığı ve güvenliği gibi konuları kapsayabilir. Bu düzenlemeler, platform çalışanlarının adil bir şekilde değerlendirilmesini, adil ücretlendirilmesini ve işverenler tarafından sağlanan güvenceleri içerebilir.
Bazı AB ülkeleri, dijital platform çalışanlarının statülerini belirleyen yasal tanımlamalar yaparak bu konuda ilerlemiştir. Örneğin, bazı ülkeler bağımsız çalışanlar, bağımsız yükleniciler veya çalışan benzeri statüler gibi yeni tanımlamalar oluşturarak bu çalışanları koruma altına almıştır. Bu tanımlamalar, çalışanların işverenlerine bağımlılığını, çalışma koşullarını ve işveren tarafından sağlanan korumaları dikkate alır. Bu düzenlemeler, dijital platform çalışanlarının iş haklarını ve sosyal güvencelerini geliştirerek onları daha güvence altına almayı hedeflemektedir. Bu, platform çalışanlarının adil bir şekilde değerlendirildiği, iş güvencesine sahip olduğu ve sosyal güvenlik sistemlerine katkı sağladığı bir çalışma ortamı yaratmayı amaçlamaktadır.
Ancak her ülkenin yaklaşımı farklı olabilir ve düzenlemeler zamanla değişebilir. Dolayısıyla, tam olarak hangi hakların ve düzenlemelerin uygulanacağı konusunda belirli bir yanıt vermek için güncel mevzuata başvurmanız önemlidir. AB Konseyi, üye ülkelerin dijital platform çalışanlarının haklarına yönelik hazırlanan yeni yasa konusunda Avrupa Parlamentosu (AP) ile yapılacak müzakerelerde ortak tutum belirlediklerini bildirdi. Buna göre, dijital platformlarda esnek biçimde çalışanların işçi haklarına kavuşmaları ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi sağlanacak.
Dijital platformlar için çalışan kişilerin istihdam statüsü doğru biçimde belirlenecek. Bir dijital platformun işveren olup olmadığı kontrol kriterleri listesiyle belirlenecek. Çalışanların performansını elektronik olarak denetlemek, çalışma saatlerini seçme imkanlarını kısıtlamak, iş reddini önlemek, üçüncü şahıslar adına çalışmayı engellemek, ücrete üst sınır getirmek, görünüm veya davranış kuralları koymak ve çalışanın taşeron kullanmasını kısıtlamak kriterler listesinde yer alacak. Kriterden en az 3’ünün karşılanması halinde bu kişiler yasal olarak serbest çalışan yerine platform çalışanı olarak kabul edilecek. Hukuki süreçlerde herhangi bir istihdam ilişkisinin bulunmadığını kanıtlamak dijital platformun yükümlülüğünde olacak. Platform çalışanı olarak sınıflandırılanlara bulundukları ülkedeki işçilere yönelik ücret ve toplu iş sözleşmesi gibi çeşitli haklar tanınacak. Bu sayede dijital platformlar aracılığıyla çalışan kişilere, fiili çalışma şekillerine karşılık gelen yasal istihdam statüsü tanınacak. AB ülkelerinde çeşitli dijital platformlar aracılığıyla sürücü veya kurye gibi farklı işlerde çalışan 28 milyondan fazla kişi bulunuyor.
Bu kişilerin büyük çoğunluğu serbest çalışan olarak sınıflandırılıyor. Yasa, AB ülkeleri ile AP arasında yapılacak müzakereler sonucunda son halini alacak.
