7420 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Kanun) 09 Kasım 2022 Tarihli ve 32008 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Kanunun 2 nci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendinin parantez içi hükmü aşağıdaki şekilde değiştirilmek suretiyle personele nakit ödenen yemek bedelleri de gelir vergisinden istisna edilmiştir.
“işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını aşmayan kısmı istisna kapsamındadır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilir.”
Bilindiği gibi, mevcut düzenlemeye göre, personele işyerinde veya eklentilerinde yemek verilmeyen durumlarda yemek çeki, yemek kuponu ve yemek kartı verilmesi suretiyle sağlanan menfaatlerin yıl sonuna kadar çalışılan gün başına belli bir tutarı (halen KDV hariç 51 TL’si) gelir vergisinden müstesnadır. Personele nakden ödenen yemek bedelleri (yardımları) ise istisna kapsamına girmemekte, dolayısıyla nakit olarak ödenen yemek bedelleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmaktadır.
Yapılan yeni düzenleme ile yemek çeki, yemek kuponu ve yemek kartı verilmesi suretiyle sağlanan menfaatlere ilaveten nakit ödenen yemek bedelleri de istisna kapsamına alınmıştır. Başka bir ifade ile istisna uygulaması için menfaatin yemek çeki, yemek kuponu ve yemek kartı verilmesi suretiyle sağlanması şartı kaldırılmıştır.
Yeni düzenlemeye göre, yemek yardımı ister nakit verilsin isterse yemek çeki, yemek kuponu ve yemek kartı verilmesi suretiyle gelir vergisinden istisna edilecektir.
Bu düzenleme Kanunun yayımını izleyen ayın başında (yani 1 Aralık 2022 tarihinde) yürürlüğe girecektir. Bu nedenle personele 1 Aralık 2022 tarihinden itibaren nakit ödenen yemek paralarına gelir vergisi istisnası uygulanacaktır. Bu tarihten önce nakit olarak ödenen tutarlar üzerinden ise gelir vergisi kesintisi hesaplanması gerekmektedir. Bu istisna Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesi ile düzenlenmiş olduğundan, bu ücretlere ilişkin kâğıtlar dolaylı olarak damga vergisinden de istisna olacaktır. (Damga Vergisi Kanununa ekli 2 sayılı Tablonun IV Bölümünde yer alan 34 no.lu pozisyon) Yani istisna kapsamına giren yemek bedelleri üzerinden damga vergisi kesintisi de yapılmayacaktır.
YEMEK YARDIMININ NAKİT VEYA YEMEK KARTI SURETİYLE SAĞLANMASI ARASINDAKİ FARKLAR:
Aşağıdaki tabloda, yemek yardımının nakden ödenmesi ile yemek kartlarına yükleme yapılması suretiyle sağlanması arasındaki farklar karşılaştırılmalı olarak gösterilmiştir.
| Yemek yardımının türü | Gelir Vergisi (GV) | Sosyal Sigorta (SGK) Primi | Damga Vergisi
|
| Nakit ödenen yemek bedeli | Halen ödenen tutarın tamamı gelir vergisine tabi, 1 Aralık 2022 tarihinden itibaren günlük 51 TL’si istisna, aşan kısım GV kesintisine tabi olacak (1) | Halen günlük 12,94 TL’lik kısmı istisna, aşan kısım prim kesintisine tabi (2) | Halen ödenen tutarın tamamı binde 7,59 oranında DV’ye tabi, 1 Aralık 2022 tarihinden itibaren günlük 51 TL’si istisna, aşan kısım aynı oranda DV kesintisine tabi olacak (3) |
| Yemek kartına yükleme | Günlük 51 TL’si istisna, aşan kısım GV kesintisine tabi (1) | Ayni yardım olduğundan tutarına bakılmaksızın (yani günlük 51 TL’nin üstü dahil) prim kesintisine tabi değil | Nakit ödenmediği için damga vergisine tabi değil (4) |
- İstisna tutarı 1 Ocak 2023’ten itibaren yeniden değerleme oranına göre artacaktır, ancak Cumhurbaşkanının bu suretle artan tutarı artırma ve azaltma yetkisi vardır.
- Gerekli düzenlemeler yapılarak vergi istisnası ile tutar bakımından uyumlu hale getirilmesi ve günlük 51 TL’ye yükseltilmesi beklenmektedir.
- Günlük 51 TL’ye isabet eden kısım gelir vergisinden istisna edildiği için dolaylı olarak damga vergisinden de istisna olacak, aşan kısım üzerinden damga vergisi kesintisi yapılacaktır.
- Bu durumda sağlanan menfaatin bordoya dahil edilmesi sebebiyle sadece gelir vergisi istisnasına tekabül eden tutar ile sınırlı olarak damga vergisi istisnası uygulanacağı, aşan kısmın damga vergisine tabi tutulacağı yönünde görüşler de vardır.
