Enflasyon muhasebesi bilançoları reel değerlerine getirmek için uygulanan bir takım muhasebe işlemi olarak yorumlanabilir.
Yüksek enflasyon dönemlerinde bilançolar reel değerlerini göstermezler. Enflasyon, şirketlere suni bir değer katar. Enflasyon muhasebesi bilançoları reel değerlerine getirmek için uygulanan bir takım muhasebe işlemi olarak yorumlanabilir. 2 tür varlık sınıfı vardır ve bunlar enflasyondan farklı şekilde etkilenirler.
Parasal olmayan varlıklar: Enflasyon ortamında nominal değerleri değişkendir. Satın alma güçleri görece değişmez. (maddi duran varlıklar ve stoklar örnek gösterilebilir.)
Parasal varlıklar: Enflasyon ortamında nominal değerlerini korurken satın alma güçleri göreceli olarak değişir. (Tahviller, Bankalar, Alacaklar)
Örneklendirelim:
Metot üzerinde yaptığımız bir çalışma ile beraber örnek bir enflasyon muhasebesi hesaplaması: Basitçe açıklamak gerekirse;
Firmanın standart FAVÖK marjı yüzde 25 ise, durum aşağıdaki gibi olacaktır (fonlama maliyeti haricinde). Diğer bir deyişle, enflasyonist bir ortamda yüzde 77’lik bir özkaynak karlılığı varken, o olmasaydı yüzde 26 olacaktı. Bu durumda da enflasyonlu özkaynak karlılığı yüzde 77 olurken, enflasyonsuz özkaynak karlılığı yüzde 26 olduğundan kar olumsuz etkilenmiş oluyor.
Satışların maliyeti zaten yapılmış bir harcanma olduğundan enflasyon düzeltmesi yapmıyoruz ve satışlar için fiyatlamayı da firmanın standart FAVÖK marjını kullanarak oluşturuyoruz. Firmanın fiyat artışını enflasyon oranı ile birebir artırmak yerine firmanın maliyetlerini oluşturan çoklu faktörleri göz önüne alarak artırmayı daha doğru ve pratikle de uyumlu bulduk. Bu nedenle standart FAVÖK marjını hesaplamada kullandık. yüzde 0 enflasyon ortamı ile enflasyonlu ortam farkını aldığımızda firmanın enflasyondan karının ve gelirinin nasıl etkilendiği reel olarak açığa çıkıyor.
Bu durum F/K, PD/DD gibi piyasa çarpanlarının hesaplanmış değerlerini değiştireceğini öngördüğümüz için hisse fiyatlarında aşağı ya da yukarı yönlü revizeler gerektirebilir.
Sonuç. Enflasyon muhasebesi ile ilgili detayların net olmadığını hatırlatmakla başlamak isteriz. Regülatörler tarafından enflasyon muhasebesinin 4Ç23’e kadar herhangi bir düzeltmeye tabii tutulmayacağı açıklanmıştır. Enflasyon muhasebesine geçildiği takdirde bankaların görece olumsuz performans sergilemesi beklenebilir çünkü paranın bir zaman maliyeti vardır ve enflasyon – mevduat faizi oranlarının bu kadar yüksek aralıkta olması bankaları zorlayabilir. Fakat bankacılık şirketlerinin yüksek miktarda TÜFE’ye dayalı tahvil tuttuğunu biliyoruz, bu durum hasarın etkisini azaltabilir. Gıda perakendecileri için ise bu durumun pozitif bir katalizör olma olasılığı yüksektir.
Kaynak: Tera Yatırım- Enver Erkan
