Türkiye’de uzun süredir yürürlükte olan dövizle ödeme yasağına ilişkin önemli bir değişiklik yapıldı. 6 Mart 2025 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan “2025-32/72 Sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ” ile taşıt dışındaki menkul satış sözleşmelerinde dövizle ödeme yasağı kaldırıldı.
Peki, bu değişiklik ne anlama geliyor? İşletmeler ve bireyler için ne gibi avantajlar ve riskler barındırıyor? Gelin, bu konuyu detaylı bir şekilde ele alalım.
Önceki Düzenleme Ne Getiriyordu?
Hatırlayacak olursak, 19 Nisan 2022’de yürürlüğe giren düzenleme ile Türkiye’de yerleşik kişiler arasında yapılan menkul satış sözleşmelerinde (taşıt satış sözleşmeleri hariç) ödeme yükümlülüklerinin Türk Lirası (TL) cinsinden yerine getirilmesi zorunluluğu getirilmişti.
Bu düzenleme, döviz kurundaki dalgalanmaların önüne geçmek ve TL’nin kullanımını artırmak amacıyla yapılmıştı. Ancak bu kural, özellikle dövizle iş yapan şirketler için bazı zorluklar yaratıyordu.
28 Şubat 2024 tarihinde yapılan bir değişiklik ile bazı menkul satış sözleşmelerinin döviz cinsinden yapılmasına izin veren istisnalar getirilmişti. Ancak genel olarak TL ile ödeme zorunluluğu devam ediyordu.
Yeni Düzenleme Neyi Değiştiriyor?
6 Mart 2025’te yürürlüğe giren yeni düzenleme ile taşıt dışındaki menkul satış sözleşmelerinde ödeme yükümlülüklerinin TL cinsinden yapılması zorunluluğu tamamen kaldırıldı.
Bunun anlamı şu:
- Satış veya sözleşme tarihine bakılmaksızın, 06.03.2025 tarihinden itibaren yapılan tüm menkul satış sözleşmeleri için ödemeler artık döviz cinsinden yapılabilecek.
- Taşıt satış sözleşmeleri ise TL ile yapılmaya devam edecek. Yani, araç alım satımında eski kurallar değişmedi.
Bu Değişiklik Kimleri Etkileyecek?
Yeni düzenleme en çok ithalat ve ihracat yapan firmaları, döviz bazlı çalışan şirketleri ve yatırımcıları ilgilendiriyor. Döviz kazancı olan veya maliyetlerini döviz cinsinden belirleyen işletmeler, TL’ye çevirmek zorunda kalmadan doğrudan dövizle ödeme yapabilecekler.
Bu düzenleme:
✔ İthalatçılar ve ihracatçılar için büyük kolaylık sağlayacak. Dövizle işlem yapan firmalar, döviz gelirlerini doğrudan kullanabilecek.
✔ Kur dalgalanmalarından etkilenmemek için risk yönetimini kolaylaştıracak. TL’nin değer kaybetmesi durumunda zarar riskini azaltacak.
✔ Bireysel yatırımcılar için de fırsatlar sunacak. Özellikle dövizle yapılan büyük yatırımlarda taraflar artık daha esnek davranabilecek.
Ancak, TL ile işlem yapmayı tercih eden yerel işletmeler için bazı belirsizlikler yaratabilir. Çünkü dövizle yapılan sözleşmelerde, kur dalgalanmaları nedeniyle fiyatlar daha oynak hale gelebilir.
Taşıt Satış Sözleşmeleri Neden Hariç Tutuldu?
Düzenlemede sadece taşıt satış sözleşmelerinin TL ile yapılmaya devam edeceği belirtiliyor. Bunun temel nedenlerinden biri, otomotiv sektöründe fiyat istikrarını sağlamak ve tüketicileri döviz kurundaki dalgalanmalardan korumak.
Otomobil fiyatlarının kur dalgalanmalarına doğrudan bağlı olması, piyasada büyük fiyat değişikliklerine neden olabilir. Bu yüzden hükümet, otomotiv sektöründe TL kullanımını teşvik etmeye devam ediyor.
İş Dünyası İçin Sonuçlar ve Öneriler
Bu yeni düzenleme, Türkiye’de dövizle işlem yapmayı kolaylaştıran önemli bir adım. Ancak, bu serbestlik iş dünyasında farklı stratejiler gerektirebilir.
🔹 Kur riskine karşı dikkatli olun! Dövizle ödeme yapmak, kur dalgalanmalarına karşı avantaj sağlarken, aynı zamanda risk de taşıyor. İşletmelerin kur dalgalanmalarına karşı iyi bir risk yönetimi yapmaları gerekiyor.
🔹 Sözleşme detaylarını dikkatle inceleyin! Dövizle yapılan sözleşmelerde, tarafların hangi döviz kuru üzerinden ödeme yapacağı, ödeme tarihleri ve olası kur farklarının nasıl hesaplanacağı gibi detaylar netleştirilmelidir.
🔹 Finansal planlamalarınızı güncelleyin! Yeni düzenleme ile işletmeler, nakit akışlarını ve finansal planlarını döviz bazlı olarak daha esnek hale getirebilirler.
Sonuç: Yeni Düzenleme İş Dünyasına Esneklik Getirdi
6 Mart 2025 itibarıyla yürürlüğe giren yeni düzenleme ile Türkiye’de menkul satış sözleşmelerinde dövizle ödeme yapmanın önü açıldı. İş dünyası için bu büyük bir esneklik sağlarken, kur dalgalanmalarına karşı dikkatli olunması gerektiğini unutmamak gerekiyor.
Taşıt satış sözleşmelerinde ise değişiklik yok. Araç alım satımı TL ile devam edecek.
Eğer döviz bazlı ticaret yapan bir işletmeniz varsa, bu yeni düzenleme size önemli fırsatlar sunabilir. Ancak, döviz kuru risklerini göz önünde bulundurmak ve sözleşmelerinizi dikkatle hazırlamak her zamankinden daha önemli olacak.
